Ημερήσιο και διήμερο πρόγραμμα για μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.
Η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου δημιουργήθηκε από τα νερά του ποταμού Αλιάκμονα το 1973. Παρουσιάζει μεγάλη αυξομείωση της στάθμης, καθώς τα νερά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας (ΥΗΣ Πολυφύτου), για την ψύξη των θερμοηλεκτρικών εργοστασίων ως την Πτολεμαΐδα και για την άρδευση των παραλίμνιων καλλιεργειών. Ο Αλιάκμονας είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας (314 χιλ.). Έχει τις πηγές του στον Γράμμο και τις εκβολές του στον Θερμαϊκό κόλπο.
Η λίμνη Πολυφύτου με την περιβάλλουσα ζώνη σε ακτίνα 3 χιλιομέτρων περίπου, αποτελεί μια σημαντική περιοχή για τη βιοποικιλότητα. Ο ταμιευτήρας που δημιουργήθηκε στη θέση του ποταμού απέκτησε σημαντικά χαρακτηριστικά υγροτόπου, αν και θεωρείται ότι η φυσική κατάσταση του πρώην ποτάμιου οικοσυστήματος είχε ίσως μεγαλύτερη αξία για τη βιοποικιλότητα.
Στη λίμνη έχουν καταγραφεί 131 είδη πουλιών, αριθμός που πιθανόν να αυξηθεί μετά από παρατήρηση και έρευνα. Από αυτά αναπαράγονται στην περιοχή 78 είδη. Πολλά από τα υδρόβια δεν αναπαράγονται στην περιοχή καθώς δεν υπάρχει υπερυδατική βλάστηση καλαμών και ψαθών, εκτός από δυο θέσεις (Κρανίδια, βόρεια της γέφυρας).
Καθώς η λίμνη βρίσκεται στον ποταμό, εμφανίζονται πολλά είδη ασυνήθιστα στο γλυκό νερό αφού ακολουθούν σε αντίθετη κατεύθυνση το νερό από το Δέλτα (φοινικόπτερο, αβοκέτα).
Πολλά είδη μεταναστεύουν στην περιοχή όπου είτε αναπαράγονται είτε βρίσκουν τροφή είδη που μεταναστεύουν κυρίως στις Πρέσπες όπου το λιμνιαίο οικοσύστημα είναι ώριμο.
Με τις νέες υπό διαμόρφωση οικολογικές συνθήκες στο νέο υγροβιότοπο, δημιουργείται ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, ώστε να δημιουργηθούν φιλοπεριβαλλοντικές συμπεριφορές και να δρομολογηθούν δράσεις αποκατάστασης (βιολογικοί καθαρισμοί λυμάτων, σκουπιδότοποι, γεωργικά απόβλητα, υπεραλίευση, όχληση κα).
Στο πλαίσιο αυτών των υποχρεώσεων δημιουργήθηκε το πρόγραμμα Π.Ε. «Ο φτερωτός κόσμος της λίμνης Πολυφύτου» που εντάσσεται στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό του Εθνικού Θεματικού Δικτύου Π.Ε. «Αειφορική διαχείριση του υδάτινου οικοσυστήματος λεκανών απορροής ποταμών», που συντονίζει το ΚΠΕ Βελβεντού & Σιάτιστας.
|
ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ |
|
- Θεωρητικό μέρος 1 ώρα και 15 λεπτά - Διάλειμμα: 15 λεπτά - Μετακίνηση στη λίμνη: 30 λεπτά - Πρακτικό μέρος : 2 ώρες και 30 λεπτά - Έκφραση - Αξιολόγηση : 30 λεπτά Σύνολο : 5 ώρες
Πορεία του προγράμματος Στάδιο 1ο: Υποδοχή Γνωριμία της Π.Ο. του ΚΠΕ με τους μαθητές και τους συνοδούς εκπαιδευτικούς. Ενημέρωση για το ρόλο, τη λειτουργία του ΚΠΕ και την πορεία του προγράμματος
Στάδιο 2ο: Θεωρητική προσέγγιση Περιλαμβάνει ενημέρωση των μαθητών με τη χρήση κατάλληλου οπτικοακουστικού υλικού. α) Προβολές θεματικών ενοτήτων με προσαρμογή στο ηλικιακό στάδιο των μαθητών: Αλιάκμονας – λίμνη Πολυφύτου, Γνωρίζουμε τα πουλιά, Η ορνιθοπανίδα της λίμνης Πολυφύτου, Το ταξίδι των Τρυγονιών, Βιοσυσσώρευση. β) Παιχνίδι ανατροφοδότησης.
Στάδιο 3ο: Δραστηριότητες πεδίου (μετακίνηση με λεωφορείο στη λίμνη Πολυφύτου) Οι μαθητές χωρίζονται σε μικρότερες ευέλικτες ομάδες. Για τη συμμετοχή των παιδιών στις δραστηριότητες πεδίου η κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της υλικά παρατήρησης, έντυπα αναγνώρισης, φύλλα εργασίας και ότι άλλο απαιτείται κατά περίπτωση. α) Προσανατολισμός στον χώρο β) Προσδιορισμός της Λεκάνης Απορροής και του Υδροκρίτη της λίμνης. γ) Παρατήρηση των πουλιών με διόπτρες και κιάλια, αναγνώριση και καταγραφή στα φύλλα εργασίας. δ) Επιδαπέδιο παιχνίδι «Το ταξίδι της νανόχηνας». ε) Παιχνίδι «Κίνδυνοι στη μετανάστευση των πουλιών».
Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση Η αξιολόγηση γίνεται είτε στην παραλίμνια περιοχή είτε στο ΚΠΕ (επιστροφή). Ανάλογα με τον διαθέσιμο χρόνο οι μαθητές σε ομάδες εκφράζουν εικαστικά τις εμπειρίες τους από το πεδίο, σχεδιάζοντας πουλιά που συνάντησαν, βιοτόπους για πουλιά κα. Εφόσον υπάρχει διαθέσιμος χρόνος υλοποιούν τη δραστηριότητα «Μελέτη βιωσιμότητας λεκάνης απορροής λίμνης». Τέλος συμπληρώνουν τα έντυπα αξιολόγησης, ειδικά διαμορφωμένα ερωτηματολόγια όπου καταγράφονται οι παρατηρήσεις και εντυπώσεις των μαθητών και των συνοδών εκπαιδευτικών.
Για το ημερήσιο πρόγραμμα επιλέγονται δραστηριότητες ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των μαθητών (όπως αυτά προκύπτουν από τα Προγράμματα Π.Ε. που υλοποιούν στα σχολεία τους), τον διαθέσιμο χρόνο και τις καιρικές συνθήκες.
|
|
|
|
ΔΙΗΜΕΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ |
|
1η ημέρα Έως τις 18.00 μ.μ. (ανάλογα με την εποχή και την ώρα άφιξης των μαθητών). Στάδιο 1ο: Υποδοχή (15 λεπτά) Γνωριμία της Π.Ο. του ΚΠΕ με τους μαθητές και τους συνοδούς εκπαιδευτικούς. Ενημέρωση για το ρόλο, τη λειτουργία του ΚΠΕ και την πορεία του προγράμματος. Στάδιο 2ο: Θεωρητική προσέγγιση (2 ώρες και 15 λεπτά) Περιλαμβάνει ενημέρωση των μαθητών με τη χρήση κατάλληλου οπτικοακουστικού υλικού. α) Προβολές θεματικών ενοτήτων με προσαρμογή στο ηλικιακό στάδιο των μαθητών: Αλιάκμονας – λίμνη Πολυφύτου, Γνωρίζουμε τα πουλιά, Η ορνιθοπανίδα της λίμνης Πολυφύτου, Το ταξίδι των Τρυγονιών, Βιοσυσσώρευση. β) Παιχνίδι ανατροφοδότησης. γ) Ενημέρωση για το πρόγραμμα δραστηριοτήτων στο πεδίο (λίμνη).
2η ημέρα Στάδιο 3ο: Εργασίες στο πεδίο Δραστηριότητες πεδίου (μετακίνηση με λεωφορείο στη λίμνη Πολυφύτου) Οι μαθητές χωρίζονται σε μικρότερες ευέλικτες ομάδες. Για τη συμμετοχή των παιδιών στις δραστηριότητες πεδίου η κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της υλικά παρατήρησης, έντυπα αναγνώρισης, φύλλα εργασίας και ότι άλλο απααιτείται κατά περίπτωση. α) Προσανατολισμός στον χώρο β) Προσδιορισμός της Λεκάνης Απορροής και του Υδροκρίτη της λίμνης. γ) Παρατήρηση των πουλιών με διόπτρες και κιάλια, αναγνώριση και καταγραφή στα φύλλα εργασίας. δ) Επιδαπέδιο παιχνίδι «Το ταξίδι της νανόχηνας». ε) Παιχνίδι «Κίνδυνοι στη μετανάστευση των πουλιών».
Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση Η αξιολόγηση γίνεται είτε στην παραλίμνια περιοχή είτε στο ΚΠΕ (επιστροφή). Ανάλογα με τον διαθέσιμο χρόνο οι μαθητές σε ομάδες εκφράζουν εικαστικά τις εμπειρίες τους από το πεδίο, σχεδιάζοντας πουλιά που συνάντησαν, βιοτόπους για πουλιά κα. Εφόσον υπάρχει διαθέσιμος χρόνος υλοποιούν τη δραστηριότητα «Μελέτη βιωσιμότητας λεκάνης απορροής λίμνης». Τέλος συμπληρώνουν τα έντυπα αξιολόγησης, ειδικά διαμορφωμένα ερωτηματολόγια όπου καταγράφονται οι παρατηρήσεις και εντυπώσεις των μαθητών και των συνοδών εκπαιδευτικών. |
